Phan Huy Ích |
|
|
|
Phan Huy Ích |
|
Ông Phan Huy Ích (1751–1822) để lại gương mẫu một bậc danh sĩ tài trí, dấn thân mượn các thể chế khác nhau để phụng sự xã tắc.
Từ năm 1771 đến năm 1788, ông làm quan cho nhà Lê, chuyên tâm lo việc an ninh và luật pháp cho xã tắc đến chức Bộ Hộ, Hiến sát. Năm 1788, khi nhà Lê suy vong, ông ra làm quan dưới thời Tây Sơn, lo việc ổn định triều chính rối ren, xã hội loạn lạc, dân tình đói kém ở miền Bắc. Sau ông lại quản việc ngoại giao cho vua Quang Trung trong bang giao, xử thế với nhà Mãn Thanh bên Trung Hoa đến chức Bộ Lễ. Năm 1802, nhà Tây Sơn mất vào tay nhà Nguyễn, ông về dạy học và an trí, lại dồn tâm huyết vào dịch ra tiếng Nôm cuốn Chinh Phụ Ngâm của tác giả Đặng Trần Côn (viết bằng tiếng Hán).
Có phải ông gởi gắm nổi lòng thương dân như con đỏ và nỗi ưu hoài xã tắc của mình qua việc dịch cuốn Chinh Phụ Ngâm hay không? Tại sao ông không dịch cuốn nào khác? Nếu lần qua các chức việc phận sự và ích lợi công việc ông làm cho xã tắc dưới hai triều đại nhà Lê và nhà Tây Sơn, câu trả lời quả thật không khó.
Năm 1822 ông mất đi, nhưng tài đức của ông lại hiển hiện ở con ông - ông Phan Huy Chú (1782–1840) - một vị quan Hàm Lâm dưới triều nhà Nguyễn, thông tuệ bách khoa, tài giỏi ngoại giao, người đã dâng vua Minh Mạng (1791-1841) Bộ Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí (Phép tắc các triều đại chép theo thể phân loại) gồm nhiều quyển ghi chép địa chí, văn tịch, lễ nghi, vv... từ thời Hồng Bàng đến thời nhà Hậu Lê, mà ông ta khảo cứu ròng rã suốt mười năm trời (1809-1819).
Hậu thế xem bộ Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí là bộ Bách Khoa Toàn Thư đầu tiên của Việt Nam. Vua Minh Mạng quý bộ sách và đã truyền cho khắc bản in ấn lưu truyền rộng rãi.
Cha của ông Phan Huy Ích là ông Phan Huy Áng (1722–1789) (còn có tên là Phan Huy Cận hoặc Phan Huy Cẩn) là người tạo nên nền tảng khoa bảng và liêm quan cho dòng họ Phan Huy sau này. Ông đỗ bậc tiến sĩ và làm quan nhà Lê, đồng triều với con của mình là ông Phan Huy Ích. Hậu duệ ông Phan Huy Áng còn nhiều bậc tài đức, thông kim bác cổ và liêm khiết.
Nhìn lại, dòng họ khoa bảng, quan trường và tài đức đáng ngưỡng mộ này chưa ai chịu để triều đình, thể chế nào khuất phục sai khiến làm điều trái nghịch sự thật xã tắc và lòng người bao giờ. |
|
Tác Giả: |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Hòa Âm: |
Nhạc sĩ Lê Huỳnh |
Trình Bày: |
Ngọc Quy |
Thể Loại: |
Nhạc (Movie) |
Mục: |
Sử Nhạc Nhà Tây Sơn (1788 – 1802) |
|
03/12/2011 |
|
Download MP3 (Xin nhấn vào mục "Sử Nhạc" bên trên để xem các qui định trước khi sử dụng. Cảm ơn.) |
|
|
|
Những bài tương tự: |
|
|
  |
Tên bài |
Nghệ sỹ |
Tác giả |
Download MP3 |
|
|
|
Hội Nghị Diên Hồng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hội Nghị Diên Hồng (Bản 2) |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nam Quốc Sơn Hà |
Diễn đọc: Trần Thanh Trung |
Danh Thần Lý Thường Kiệt Xuất bản: Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hịch Tướng Sĩ |
Truyền hịch: Trần Thanh Trung |
Đức Thánh Trần Hưng Đạo Xuất bản: Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Bình Ngô Đại Cáo |
Bá cáo: Trần Thanh Trung |
Danh Thần Nguyễn Trãi Xuất bản: Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Bạch Đằng Giang |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Ải Chi Lăng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Ải Nam Quan |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Khởi Nghĩa Lam Sơn I - Hội Thề Lũng Nhai |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Tổ Hùng Vương |
Thụy Long |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phù Đổng Thiên Vương |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Khởi Nghĩa Lam Sơn II - Mười Năm Kháng Chiến |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Khởi Nghĩa Lam Sơn III - Hội Thề Đông Quan |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
An Dương Vương |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Cao Lỗ |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Bà Man Thiện |
Bích Hiền Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Thi Sách |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hai Bà Trưng |
Hạ Trâm |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hai Bà Trưng (diễn ngâm) |
Diễn Đọc: Trần Thanh Trung Diễn Ngâm: Hồng Vân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Bà Lê Chân |
Hạ Trâm |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Triệu Quốc Đạt |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Bà Triệu Thị Trinh |
Diệu Hiền |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lý Nam Đế |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Triệu Quang Phục |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trương Hống - Trương Hát |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Mai Hắc Đế |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phùng Hưng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Khúc Thừa Dụ |
Hoàng Hiệp Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Dương Đình Nghệ |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Ngô Quyền |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Đinh Công Trứ |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phạm Bạch Hổ |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Đinh Bộ Lĩnh |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Vua Lê Đại Hành |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phạm Cự Lạng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lý Thái Tổ |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Vạn Hạnh Thiền Sư |
Xuân Phú |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Đào Cam Mộc |
Hoàng Hiệp |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lê Phụng Hiểu |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lý Thái Tông |
Đông Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lý Thường Kiệt |
Hoàng Quân Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan |
Hạnh Nguyên |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Tô Hiến Thành |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lý Long Tường |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Thủ Độ |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lê Văn Hưu |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Vua Trần Nhân Tông |
Quốc Đại |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Hưng Đạo |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Yết Kiêu |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Dã Tượng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phạm Ngũ Lão |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Bình Trọng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Quang Khải |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Khoái |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Khánh Dư |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Nhật Duật |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Quốc Toản |
Đình Nguyên |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Công Chúa Huyền Trân |
Hạnh Nguyên |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trương Hán Siêu |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Mạc Đỉnh Chi |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Chu Văn An |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Khát Chân |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Biểu |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lê Lợi |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lê Lai |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Phi Khanh |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn An |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Trãi |
Quốc Đại |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Nguyên Hãn |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Đặng Tất |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hoàng Hối Khanh |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phan Phu Tiên |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lê Thánh Tông |
Quốc Đại |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Cảnh Chân |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Đặng Dung |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Ngô Sĩ Liên |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Lê Quí Đôn |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Bỉnh Khiêm |
Xuân Phú |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Đinh Liệt |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Xí |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Giang Văn Minh |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Kim |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Quang Trung Nguyễn Huệ |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Quang Trung Nguyễn Huệ (diễn đọc) |
Tuấn Phong |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Hoàng |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Ngô Văn Sở |
Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Thiếp |
Cao Duy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Quang Diệu - Bùi Thị Xuân |
Thụy Long Hạ Trâm |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Ngô Thì Nhậm |
Thái Vũ |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phan Huy Ích |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Vua Gia Long |
Nhật Huy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Vua Hàm Nghi |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Du |
Xuân Phú |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Công Trứ |
Khánh Duy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trương Minh Giảng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phan Thanh Giản |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trần Trọng Kim |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Tri Phương |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Khuyến |
Xuân Phú |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trương Công Định |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Văn Tường |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Bùi Viện |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Hoàng Diệu |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Tôn Thất Thuyết |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Việt Sử Ca Bút Nhóm |
Download |
|
|
Hoàng Hoa Thám |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phan Đình Phùng |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Thiện Thuật |
Huỳnh Lợi |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Cao Thắng |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Trung Trực |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phan Châu Trinh |
Đình Nguyên |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phan Bội Châu |
Thụy Long |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Thái Học |
Ngọc Ánh |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phạm Hồng Thái |
Huỳnh Lợi Nhóm Sức Sống Mới |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Trương Vĩnh Ký |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Nguyễn Văn Vĩnh |
Hoàng Quân |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
|
Phạm Quỳnh |
Ngọc Quy |
Tâm Thơ, Ngô Nguyễn Trần |
Download |
|
cheap nfl jerseys
cheap nfl jerseys
cheap nhl jerseys
cheap nfl jerseys
wholesale nfl jerseys
cheap nfl jerseys china
|